Wspomaganie dziecka słabowidzącego. Usprawnianie percepcji wzrokowej

Nauczyciel pracujący z dziećmi słabowidzącymi powinien stale je obserwować, rozumieć ich potrzeby i dostosowywać metody, środki dydaktyczne oraz tempo przekazywanych treści programowych do możliwości dzieci. Najpowszechniejszą formą komunikowania się jest mowa dźwiękowa. Wypowiadane słowa są jednak tylko jednym z elementów mowy, ponieważ dla słuchającego mają też znaczenie: wyraz twarzy, postawa ciała, gesty, właściwie cała mimika mówiącego. Te dodatkowe elementy stanowią o pełnym znaczeniu przekazywanych słów. W przypadku dzieci słabowidzących wyraz twarzy mówiącego i jej mimika pozostają trudne do ustalenia. Co to za grupa dzieci? Są to osoby z ostrością wzroku pomiędzy 1/20 a ¼ (0, 05 a 0,25) lub nawet (jak niektórzy przyjmują) 1/3 (0,3). Ich ostrość wzroku została obniżona co najmniej trzykrotnie. Inna definicja mówi, że słabowidzący to osoby, których ostrość wzroku w lepszym oku, mimo korekcji okularowej, jest równa lub większa niż 0,05 a mniejsza niż 0,3 pełnej ostrości wzroku lub pole widzenia ograniczone jest do 20º.   Od czego zależy prawidłowe widzenie?   Gdy patrzymy na jakiś przedmiot, na siatkówce każdego oka powstaje obraz tego przedmiotu. Widzimy zatem dwa obrazy tego samego przedmiotu. Obrazy te przeniesione nerwami do mózgu zlewają się w jeden obraz oglądanego przedmiotu. Korespondencja obu plamek żółtych (czyli to, że patrząc dwoma oczami widzimy jeden obraz), zdolność zlewania obrazów powstałych na obu siatkówkach w jeden (fuzja) oraz zdolność postrzegania głębi obrazu (widzenie stereoskopowe) stanowią trzy stopnie widzenia obuocznego. Prawidłowe widzenie każdego oka rozwija się stopniowo i systematycznie od urodzenia człowieka. Około 8−9 roku życia te procesy są już ukończone. Warunkami prawidłowego widzenia obuocznego są prawidłowe: aparaty łamiące oczu, siatkówki, ustawienia gałek ocznych w oczodołach, praca mięśni ocznych, budowa i praca szlaków wzrokowych i kory mózgowej.   Człowiek widzi wyraźnie przedmioty, zwłaszcza małe oraz małe fragmenty większych przedmiotów, dzięki widzeniu centralnemu i plamce żółtej. Sprawność widzenia mierzy się ostrością wzroku. Bada się ją z bliska i z daleka na tablicach z optotypami (tablice Snellena) o wysokim kontraście. Przy wadach refrakcji (krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm) odpowiednio dobrane przez lekarza okulistę okulary mają za zadanie wyrównać stwierdzoną wadę wzroku do wartości V = 1,0; przy czym V (visus), czyli ostrość widzenia, jest to zdolność oka do rozróżniania szczegółów. Okuliści określają...